Trở lại Điện Biên Phủ, các cựu binh tham quan bảo tàng, xem những hiện vật ở nơi binh lính Pháp từng tham chiến rồi bị đánh bại mùa hè 1954.

Đi cùng ba cựu chiến binh Pháp chiều 5/5 có Quốc vụ khanh phụ trách Cựu chiến binh và Ký ức Patricia Mirallès. Sự xuất hiện của đoàn Pháp tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ thu hút sự quan tâm của nhiều cựu binh Việt Nam cùng khách tham quan.

Ba người đều đã ngoài 90 tuổi, được các chiến sĩ quân đội nhân dân Việt Nam giúp di chuyển lên tầng hai, nơi trưng bày tư liệu, hiện vật về chiến dịch Điện Biên Phủ từ lúc chuẩn bị cho đến khi toàn thắng chiều 7/5/1954.

Cựu binh Pháp trước những vật dụng như bi đông, thuốc chống vắt được trưng bày tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, chiều 5/5. Ảnh: Giang Huy

Các cựu binh dừng chân khá lâu trước cảnh mô phỏng Hồ Chủ tịch, đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng Bộ Chính trị họp bàn về chiến dịch Điện Biên Phủ. Họ cùng nhau xem lại những tấm ảnh tư liệu về mùa xuân năm 1954, quân lính Pháp bắt đầu xây dựng trên cánh đồng Mường Thanh tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương.

Sau 70 năm, những người lính từng bên kia chiến tuyến nhìn lại những chiếc bi đông đựng nước, thuốc chống vắt, vật dụng quân nhân Pháp dùng khi đặt chân tới đất nước nhiệt đới ở cách quê hương gần 10.000 cây số.

Jean Yves Guinard, một trong số cựu binh, nói ông có mặt ở đây để hiểu về lịch sử và nhớ về đồng đội không còn. Cách tôn trọng họ là không né tránh lịch sử. Nhiều cựu binh sau ngày tham chiến ở Việt Nam đã nỗ lực góp phần vào bình thường hóa quan hệ hai nước bằng các dự án như hỗ trợ học bổng cho sinh viên.

"Tôi nghĩ việc truyền lại những ký ức lịch sử cho lớp trẻ là quan trọng và Chính phủ hai nước cần luôn tìm cách giáo dục điều này", cựu binh William Schilardi tiếp lời.

Cựu binh Pháp trước phù điêu quân dân các dân tộc Tây Bắc trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh: Giang Huy

Cho rằng lời mời đến Điện Biên dịp kỷ niệm là "vinh dự lớn", các cựu binh đều muốn quay lại mảnh đất này, bà Patricia Mirallès, Quốc vụ khanh, phụ trách Cựu chiến binh và Ký ức, chia sẻ: "Mối quan hệ giữa hai quốc gia đã có nhiều thành tựu. Chúng ta hướng đến hòa bình và những vấn đề quan trọng hơn".

Bà dẫn chứng lời Tổng thống Pháp Emmanuel Macron rằng "chúng ta phải luôn đối diện với lịch sử của mình". Ngay tại đây, ngày hôm nay các cựu binh đang nhìn thẳng vào lịch sử, nhìn vào để biết đã đi xa đến đâu, để thế hệ trẻ hiểu về mối quan hệ giữa hai quốc gia và thêm trân trọng hòa bình.

Cựu binh Jean Yves Guinard chăm chú nhìn những hình ảnh chiến trường 70 năm trước. Ảnh: Giang Huy

Ngày 7/5, bà Patricia Mirallès cùng Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sébastien Lecornu sẽ tham dự lễ kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ và trò chuyện với cựu chiến binh cả hai bên.

Tại Điện Biên Phủ, bà sẽ khám phá cung đường ký ức lịch sử bằng ba thứ tiếng; tham dự buổi lễ chiếu sáng nghệ thuật cầu Mường Thanh do thành phố Lyon thực hiện. Thăm địa điểm chiến trận, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp và Quốc vụ khanh sẽ trò chuyện với cựu chiến binh cả hai bên.

Theo Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam, chuyến thăm và tham dự lễ kỷ niệm của Bộ trưởng Sébastien Lecornu minh chứng cho mối quan hệ song phương tốt đẹp, tình hữu nghị giữa hai nước và mong muốn tăng cường quan hệ đối tác.

Việt Nam tổ chức lễ diễu binh, diễu hành mừng 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ tại sân vận động tỉnh Điện Biên sáng 7/5. Các khối diễu binh diễu hành sẽ tái hiện khí thế của chiến thắng "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" năm 1954.