Báo cáo hoả tốc của Chính phủ gửi Quốc hội khẳng định, việc UBND tỉnh Bình Thuận đảm bảo tiến độ thực hiện dự án đúng như Nghị quyết của Quốc hội vào ngày 24/6/2023 là rất khó khăn. Việc triển khai dự án đến nay tiến độ còn chậm so với yêu cầu, trách nhiệm trước hết thuộc về UBND tỉnh Bình Thuận trong việc tổ chức triển khai thực hiện.

Năm 2024 chưa giải ngân đồng nào

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Nguyễn Chí Dũng vừa ký báo cáo hoả tốc số 224/BC-CP gửi Quốc hội về tình hình thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về dự án hồ chứa nước Ka Pét, tỉnh Bình Thuận.

Hồ chứa nước Ka Pét là dự án quan trọng quốc gia, được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư và điều chỉnh, bổ sung chủ trương đầu tư. Quy mô gồm hồ điều tiết dung tích toàn bộ hơn 51 triệu m3, dung tích hữu ích hơn 47 triệu m3, dung tích chết gần 4 triệu m3 và hệ thống kênh, các công trình phụ trợ khác. Tổng mức đầu tư của dự án là hơn 874 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương hơn 519 tỷ đồng, còn lại là ngân sách địa phương. Thời gian thực hiện dự án là từ năm 2019 - 2025.

Phối cảnh dự án hồ chứa nước Ka Pét.

Mục tiêu của dự án là cấp nước tưới cho đất sản xuất nông nghiệp, cấp nước thô cho khu công nghiệp và sinh hoạt của người dân; phòng chống lũ và cải tạo môi trường, điều tiết nước cho vùng hạ du khu vực Hàm Thuận Nam và tỉnh Bình Thuận.

Tuy nhiên, đến nay dự án hồ chứa nước Ka Pét mới chỉ được cấp giấy phép khai thác, sử dụng mặt nước. Công tác kiểm kê, đánh giá hiện trạng rừng đã làm xong từ tháng 12/2020 và cập nhật kết quả kiểm tra hiện trạng rừng vào tháng 4/2022. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận (Ban QLDA) phải lựa chọn nhà thầu khác để thực hiện công tác lập báo cáo đánh giá tác động môi trường hồ chứa nước Ka Pét. Riêng về việc khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi thì UBND tỉnh Bình Thuận chưa bổ sung, hoàn thiện hồ sơ.

Hiện nay, hồ chứa nước Ka Pét đã giải ngân được hơn 11 tỷ đồng. Kế hoạch vốn năm 2024 đã bố trí 1 tỷ đồng nhưng chưa giải ngân được đồng nào.

Các phần việc quan trọng khác như chuyển mục đích sử dụng rừng và tận thu lâm sản; khảo sát, lập hồ sơ thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư; lựa chọn nhà thầu rà phá bom mìn, vật liệu nổ và triển khai rà phá bom mìn; thực hiện các thủ tục liên quan đến các gói thầu thi công, giám sát, bảo hiểm công trình và triển khai thi công… phải từ tháng 6 - 7/2024 mới bắt đầu triển khai.

Nhiều lý do

Báo cáo của Chính phủ khẳng định, việc UBND tỉnh Bình Thuận đảm bảo tiến độ thực hiện dự án đúng như Nghị quyết của Quốc hội vào ngày 24/6/2023 là rất khó khăn. Việc triển khai dự án đến nay tiến độ còn chậm so với yêu cầu, trách nhiệm trước hết thuộc về UBND tỉnh Bình Thuận trong việc tổ chức triển khai thực hiện.

Công nhân khoan thăm dò địa chất trong khu vực thực hiện dự án hồ chứa nước Ka Pét.

Tại báo cáo số 85/BC-UBND ngày 26/3, UBND tỉnh Bình Thuận xác định nguyên nhân khách quan là do việc đăng tải thông tin không chính xác của một tờ báo điện tử làm cho các đối tượng phản động lợi dụng, xuyên tạc. Do đó, phải thận trọng rà soát, đánh giá khách quan các nội dung còn băn khoăn, trong đó có việc cân nhắc quy mô đầu tư dự án.

Trong quá trình tổ chức khảo sát địa chất thì tại vị trí tuyến đập chính bố trí hiện nay nằm trên tầng địa chất yếu - là đới đá phong hóa vừa xen kẹp phong hóa mạnh ảnh hưởng đến độ an toàn của tuyến đập. Điều này khiến đơn vị tư vấn và Ban QLDA cần có thời gian để nghiên cứu, xem xét xử lý lớp địa chất này.

Một nguyên nhân chủ quan khác là sự thiếu quyết liệt của chủ đầu tư, sự phối hợp chưa tốt của các sở, ngành, địa phương có liên quan và sự chỉ đạo chưa thật sự hiệu quả của UBND tỉnh Bình Thuận.

Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bình Thuận phối hợp với chủ đầu tư trong quá trình hoàn thiện hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi vẫn còn chậm so với tiến độ đề ra.

Việc tạm tính kinh phí di dời Dinh Cậu giữa UBND huyện Hàm Thuận Nam và sư cả còn chênh lệch nên ảnh hưởng đến việc cập nhật chi phí và hoàn thiện vào báo cáo nghiên cứu khả thi.

Trong khi đó, Ban QLDA chưa chỉ đạo quyết liệt các đơn vị tư vấn sớm thực hiện hoàn thiện hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi nhằm đẩy nhanh tiến độ, chưa rà soát đầy đủ các nội dung công việc để triển khai kịp thời làm phát sinh thời gian thực hiện, chưa chủ động dự báo kịp thời các phát sinh liên quan đến dự án.

Đơn vị tư vấn thiết kế còn chậm hoàn thiện hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi, hồ sơ chưa đảm bảo chất lượng làm chậm thời gian thực hiện thẩm tra trình thẩm định, chưa phối hợp kịp thời với đơn vị tư vấn thẩm tra.

Khu vực lòng hồ của dự án hồ chứa nước Ka Pét đang khô khốc.

Trong quá trình thẩm định, đơn vị tư vấn thẩm tra chưa kịp thời tổng hợp các ý kiến vướng mắc trong quá trình thẩm tra, báo cáo chủ đầu tư chỉ đạo tháo gỡ làm kéo dài thời gian thẩm tra.

Báo cáo của Chính phủ kiến nghị Quốc hội giao Chính phủ tiếp tục chỉ đạo UBND tỉnh Bình Thuận khẩn trương đẩy nhanh việc thực hiện dự án hồ chứa nước Ka Pét với tinh thần quyết tâm và nỗ lực cao nhất thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội.

Các Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Tài nguyên và Môi trường phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ UBND tỉnh Bình Thuận khẩn trương hoàn thành việc thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường và báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án theo đúng quy định.

Trường hợp không thể thực hiện đúng tiến độ dự án, UBND tỉnh Bình Thuận lập hồ sơ điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án theo quy định của pháp luật về đầu tư công và chịu trách nhiệm toàn diện về các vấn đề phát sinh.