Phụ nữ và nam giới trải qua trầm cảm theo những cách khác nhau. Nhờ nhận thức về sức khỏe tâm thần ngày càng tăng trong vài năm qua, nhiều người nhận thấy các triệu chứng của phụ nữ và nhận ra đó là bệnh trầm cảm. Thật không may, có quá nhiều người nhìn thấy đàn ông có các triệu chứng và không nhận ra tình trạng đó là gì.
Thực tế là nhiều người đàn ông, với tư cách là một nhóm, có xu hướng giữ suy nghĩ và cảm xúc cho riêng mình chỉ khiến điều này trở nên tồi tệ hơn. Quá nhiều đàn ông không được chẩn đoán và đau khổ một cách vô ích vì các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới khó phát hiện hơn. Vậy những dấu hiệu cần chú ý là gì và bạn có thể làm gì để giúp đỡ bản thân, bạn bè hoặc người thân đang cần giúp đỡ? Hãy đọc để tìm hiểu thêm về cách đối phó với trầm cảm.
Trầm cảm có thể trông khác ở nam giới so với phụ nữ, đây là cách nhận biết bệnh trầm cảm và cách giúp đỡ bản thân hoặc người khác.
Trầm cảm là gì?
Định kỳ, con người cảm thấy phiền muộn và buồn bã. Những cảm giác này thường biến mất sau vài giờ hoặc vài ngày. Tuy nhiên, khi những cảm giác lo lắng, buồn bã và khó chịu đó kéo dài hàng tuần hoặc hàng tháng, chúng có thể là dấu hiệu của trầm cảm. Một bác sĩ lâm sàng, nhà trị liệu, nhà tâm lý học hoặc bác sĩ tâm thần sẽ có thể chẩn đoán tình trạng này. Họ cũng có thể giúp bạn tìm cách giảm bớt nó.
Trầm cảm là một rối loạn tâm trạng phổ biến. Nó có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng đôi khi khiến hoạt động hàng ngày trở nên vô cùng khó khăn. Tùy thuộc vào những triệu chứng đó, đàn ông bị trầm cảm có thể dễ dàng cảm thấy choáng ngợp. Thật không may, trong khi nhiều phụ nữ có thể cảm thấy thoải mái khi thảo luận về nỗi buồn của mình thì đàn ông lại hiếm khi cởi mở theo cách tương tự. Trên thực tế, một số đàn ông che giấu các triệu chứng của mình và tỏ ra tức giận hoặc hung hăng khi họ bị tổn thương bên trong.
Đàn ông bị trầm cảm có thể cảm thấy kiệt sức và xa cách với các sở thích, bạn bè hoặc thành viên gia đình. Họ có thể không ngủ được vào ban đêm hoặc bắt đầu gặp vấn đề về thể chất. Các triệu chứng như đau đầu hoặc tiêu chảy có thể khiến nam giới tìm đến sự giúp đỡ của bác sĩ nhiều hơn là các triệu chứng về mặt cảm xúc. Những triệu chứng này cũng liên quan đến bất kỳ bệnh lý thực thể nào và có thể bị chẩn đoán sai. Điều này chỉ làm tăng thêm sự khó khăn, vì đàn ông bị trầm cảm có thể tìm đến rượu và ma túy để tự chữa trị.
Đàn ông thuộc mọi tầng lớp đều có thể bị trầm cảm, bất kể tuổi tác. Tuy nhiên, với việc chẩn đoán kịp thời và điều trị đầy đủ, họ cũng có thể điều trị chứng trầm cảm và trở lại lối sống hạnh phúc, khỏe mạnh hơn.
Trầm cảm có di truyền không?
Đúng, trầm cảm có thể có yếu tố di truyền. Các nghiên cứu cho thấy mối liên hệ di truyền làm tăng nguy cơ, nhưng đó không phải là mối quan hệ nhân quả đơn giản. Có một thành viên thân thiết trong gia đình bị trầm cảm sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh này. Họ hàng càng gần thì ảnh hưởng càng mạnh. Cặp song sinh và cha mẹ có xu hướng có mối tương quan cao hơn so với họ hàng xa.
Tuy nhiên, di truyền không đảm bảo sẽ bị trầm cảm. Ngay cả với tiền sử gia đình, nhiều người cũng không phát triển nó. Có thể có nhiều gen liên quan và chúng tương tác với các yếu tố môi trường theo những cách phức tạp. Nghiên cứu cho thấy di truyền có thể đóng vai trò trong 40% trường hợp trầm cảm. 60% còn lại có thể là do môi trường và các yếu tố không xác định khác.
Trầm cảm ảnh hưởng đến nam giới như thế nào?
Thật không may, những người đàn ông bị trầm cảm có xu hướng không được chẩn đoán trong thời gian quá dài. Những lý do bao gồm:
- Không có kiến thức về trầm cảm hoặc các triệu chứng của nó. Công chúng, bao gồm cả các bác sĩ chăm sóc sức khỏe ban đầu, thường tin rằng trầm cảm xuất hiện khi ai đó cảm thấy buồn bã tột độ. Thay vào đó, nhiều đàn ông cảm thấy mệt mỏi, cáu kỉnh, bất thường và họ có thể bị đau đầu hoặc đau mãn tính.
- Từ chối. Đàn ông đôi khi không muốn thừa nhận với bản thân rằng họ đang bị trầm cảm. Họ sẽ phớt lờ hoặc kìm nén cảm xúc của mình, hy vọng tất cả sẽ biến mất. Thông thường, các triệu chứng của họ chỉ trở nên tồi tệ hơn.
- Xấu hổ và sợ hãi xung quanh các vấn đề sức khỏe tâm thần. Quá nhiều đàn ông chống lại việc trị liệu và các hình thức điều trị khác. Họ lo lắng hoặc quan tâm quá mức về những gì người thân và đồng nghiệp có thể nghĩ về họ. Sự bối rối này góp phần vào việc tự điều trị và ngăn chặn các triệu chứng hơn nữa.
- Những khuôn mẫu nguy hiểm và áp lực xã hội. Đàn ông phải chịu đựng trong một xã hội nơi họ phải tự giải quyết những rắc rối của mình. Khi điều đó xảy ra, đàn ông thường cảm thấy bị cô lập. Điều này không giúp điều trị trầm cảm hoặc các triệu chứng của nó.
Triệu chứng và dấu hiệu trầm cảm ở nam giới
1. Thay đổi hành vi
- Tăng uống rượu hoặc sử dụng ma túy
- Xa cách khỏi gia đình và bạn bè
- Tránh các sự kiện xã hội
- Làm việc liên tục không nghỉ ngơi
- Thiếu các cuộc hẹn
- Trở nên không đáng tin cậy
- Quên các chi tiết hoặc sự kiện quan trọng
- Trở nên dễ bị phân tâm
- Lạm dụng người khác
- Trở nên nhanh chóng tức giận
- Chấp nhận rủi ro mà ít quan tâm đến bản thân hoặc người khác
- Suy nghĩ về việc tự tử hoặc có ý tưởng tự sát
2. Khó chịu về thể chất
- Đau mãn tính
- Nhức đầu
- Đau nhức cơ thể ở các khớp, lưng và tay chân
- Tức ngực hoặc đau
- Buồn nôn
- Táo bón
- Kiệt sức
- Không thể ngủ được
- Kích động
- Bồn chồn
- Ăn quá nhiều hoặc ăn quá ít
- Giảm cân không rõ nguyên nhân
3. Vấn đề tình cảm
- Cơn thịnh nộ
- Cay đắng
- Thất vọng
- Phẫn nộ
- Hiếu chiến
- Khó chịu
- Cáu gắt
4. Những thay đổi tinh tế, không giải thích được
- Cảm giác đau buồn tột độ hoặc trống rỗng
- Khóc lóc
- Mất hứng thú với các hoạt động thú vị trước đây
- Không có khả năng ăn hoặc ăn uống vô độ
- Thức dậy vào giữa đêm hàng giờ liền
- Ngủ vào ban ngày
- Dễ dàng tức giận hoặc khó chịu
- Không có khả năng tập trung
Điều gì có thể giúp ích cho bệnh trầm cảm?
Nếu một người đàn ông không nhận thức được cảm xúc bên trong của mình hoặc không thảo luận về chúng, một người bạn hoặc thành viên gia đình có thiện chí có thể đề cập đến chúng. Nếu được thực hiện một cách nhẹ nhàng với nhiều tình yêu thương và sự hỗ trợ, điều đó có thể khuyến khích anh ấy tìm kiếm sự giúp đỡ. Bác sĩ chăm sóc chính hoặc chuyên gia y tế khác có thể yêu cầu xét nghiệm, thực hiện kiểm tra định kỳ và đặt câu hỏi cụ thể. Họ làm điều này để loại trừ các khả năng khác về các triệu chứng thực thể và xác định nguyên nhân của vấn đề.
Sau khi chẩn đoán, điều trị trầm cảm thường bao gồm thuốc, trị liệu hoặc kết hợp cả hai. Cách tiếp cận “chăm sóc hợp tác” rất phổ biến và hiệu quả. Nó kết hợp chăm sóc thể chất và hành vi với đội ngũ bác sĩ lâm sàng, bao gồm bác sĩ đa khoa và bác sĩ chuyên khoa.
1. Y học
Một số bác sĩ sử dụng thuốc chống trầm cảm để điều trị trầm cảm với mức độ thành công khác nhau. Họ có thể mất vài tuần mới có tác dụng và thường cải thiện tình trạng ăn uống không đều đặn trước khi cải thiện tâm trạng. Các bác sĩ khuyên nên dùng thuốc khoảng một tháng trước khi xác định hiệu quả của nó.
Một số tác dụng phụ có thể xảy ra khi dùng thuốc chống trầm cảm như:
- Nhức đầu
- Buồn nôn
- Sự lo lắng
- Mất ngủ
- Bồn chồn
- Rối loạn chức năng tình dục
Một số tác dụng phụ này phản ánh các triệu chứng trầm cảm. Tuy nhiên, khi dùng thuốc, nhiều triệu chứng này sẽ ít được chú ý hơn theo thời gian. Vì vậy, điều quan trọng là phải thảo luận với bác sĩ về những gì đang xảy ra để họ có thể theo dõi liều lượng và giảm thiểu tác dụng phụ tiêu cực.
Hãy nhớ rằng nhiều loại thuốc chống trầm cảm hiệu quả và an toàn cho nam giới trưởng thành nhưng có thể gây nguy hiểm cho trẻ em và thanh niên. Cha mẹ phải luôn kiểm tra cảnh báo “hộp đen” trên một số loại thuốc. Cảnh báo nghiêm trọng này cảnh báo các bậc cha mẹ về nguy cơ một số loại thuốc làm tăng ý nghĩ tự tử ở bệnh nhân trẻ tuổi. Theo dõi con bạn chặt chẽ, đặc biệt là khi chúng bắt đầu dùng thuốc chống trầm cảm, xem có bất kỳ dấu hiệu kích động nào không.
Đối với hầu hết nam giới, nguy cơ trầm cảm không được điều trị lớn hơn nhiều so với tác dụng phụ của việc dùng thuốc chống trầm cảm mà bác sĩ kê đơn. Miễn là bác sĩ theo dõi cẩn thận tiến trình và cách kiểm soát triệu chứng của bạn, bạn sẽ cảm nhận được nhiều lợi ích hơn là tiêu cực.
Không ai biết tại sao, nhưng nhiều bệnh nhân nam đáp ứng với một số loại thuốc trong khi những loại thuốc khác không có tác dụng với họ. Một lần nữa, đây là lý do tại sao việc được bác sĩ chăm sóc lại quan trọng. Nếu một loại thuốc không có tác dụng, có lẽ sẽ có loại khác có tác dụng.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thuốc thực vật có thể hữu ích cho bệnh trầm cảm kháng thuốc y học cổ truyền. Những phát hiện này đã khuyến khích một số nhà lập pháp hợp pháp hóa psilocybin và các loại thuốc gây ảo giác khác để nhiều người bị trầm cảm hơn có thể được hưởng lợi từ việc sử dụng chúng.
Khi bạn bắt đầu dùng thuốc chống trầm cảm theo toa, đừng ngừng dùng thuốc mà không có sự trợ giúp của bác sĩ. Một số người ngừng dùng thuốc vì các triệu chứng biến mất. Sau đó, khi các triệu chứng quay trở lại, chúng có thể rất nặng. Nếu bệnh nhân muốn thử không dùng thuốc, thường là sau sáu tháng đến một năm, bác sĩ có thể giúp họ ngừng thuốc dần dần một cách an toàn để tránh các triệu chứng cai thuốc. Điều này có thể giúp ngăn ngừa tái phát trầm cảm và thời gian dùng thuốc kéo dài hơn.
2. Trị liệu tâm lý
Mọi người đều khác nhau. Trong khi một số nam giới đáp ứng tốt với liệu pháp điều trị thì những người khác có thể cần sự kết hợp giữa liệu pháp và thuốc. Nhiều loại trị liệu tâm lý khác nhau rất hữu ích khi điều trị trầm cảm. Ví dụ, liệu pháp trò chuyện có sự tham gia của một bác sĩ lâm sàng được cấp phép, người có thể lắng nghe bệnh nhân trầm cảm nói về vấn đề của họ. Sau đó, nhà trị liệu có thể dạy cho bệnh nhân những cách suy nghĩ sáng tạo về những vấn đề đó và các kỹ thuật hành vi mới để giải quyết chúng.
Khi ai đó bị trầm cảm, họ thường phải suy nghĩ lại những thói quen cũ và sau đó nỗ lực thay đổi những thói quen đó thành những cách giải quyết vấn đề lành mạnh hơn. Điều này dẫn đến một triển vọng lành mạnh hơn. Một số phương pháp phổ biến hơn bao gồm liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), liệu pháp giải quyết vấn đề và liệu pháp giữa các cá nhân (IPT).
Nếu người đàn ông bạn yêu bị trầm cảm, bạn có thể giúp đỡ bằng cách khuyến khích anh ấy đến gặp bác sĩ hoặc nhà trị liệu. Việc này có thể dễ dàng thực hiện hơn nếu bạn giúp anh ấy nhận ra rằng các triệu chứng về thể chất và tinh thần có thể cải thiện bằng thuốc hoặc các liệu pháp khác. Ngoài ra, anh ta có thể sẵn sàng nói chuyện với bác sĩ hơn nếu anh ta biết rằng làm như vậy sẽ cải thiện khả năng làm việc hoặc tận hưởng các hoạt động quý giá của mình.
Thảo luận vấn đề này với bác sĩ là bước đầu tiên tuyệt vời để nhận thức rõ hơn về bệnh trầm cảm và cách điều trị nó.
